Sự hòa thuận trong gia đình thì vô cùng quan trọng, và ly hôn thì gây ra đau khổ cho người lớn cũng như trẻ em. Nếu người lớn hiểu mục đích chính của hôn nhân chỉ là khoái lạc tình dục, thì mâu thuẫn và sự tan vỡ trong gia đình sẽ đến một cách dễ dàng.
Khi người ta không nhận được nhiều khoái lạc tình dục như họ muốn, sự
bất mãn hình thành, theo sau đó là sự tranh cãi và hôn nhân đổ vỡ.
Nhiều người tiếp tục có nhiều bạn tình, nhưng vẫn không tìm thấy được sự
thỏa mãn. Đây là ví dụ rõ ràng về cách mà ở đó việc bám dính vào khoái
lạc chỉ mang lại đau khổ cho bản thân và người khác.
Nếu cả hai bên đều lấy Phật pháp làm trung tâm trong mối quan hệ của họ,
mối quan hệ này sẽ mang tới nhiều sự thỏa mãn hơn. Đó là, cả hai bên,
đều xác định sống đạo đức và phát triển tình yêu thương của họ hướng tới
tất cả chúng sinh một cách vô tư. Và họ sẽ hỗ trợ nhau thực tập và phát
triển. Ví dụ, khi một người trở nên chán nản hoặc bắt đầu lơ là thực
tập Phật pháp, người còn lại có thể giúp anh hoặc cô ấy trở lại lộ trình
thông qua sự động viên nhẹ nhàng hoặc một cuộc thảo luận cởi mở. Nếu
đôi vợ chồng có con cái, họ có thể sắp xếp cho nhau để có thời gian ngẫm
nghĩ yên tĩnh cũng như thời gian dành cho con cái của họ.
Mặc dù nuôi dạy con cái cần nhiều thời gian, cha mẹ không nên xem điều
này đối nghịch với việc thực tập Phật pháp. Họ có thể học nhiều từ con
cái của mình và có thể giúp đỡ nhau làm việc thông qua những thách thức
của các bậc cha mẹ dưới ánh sáng của các giá trị Phật giáo.
Ảnh hưởng bởi các xu hướng tâm lý hiện đại, nhiều người đã quy cho hầu
hết các vấn đề của họ là do các trải nghiệm thời thơ ấu. Tuy nhiên, nếu
điều này được nói đến với một thái độ đổ lỗi – “Tôi có các vấn đề này là
do những gì cha mẹ tôi đã làm khi tôi còn là một đứa trẻ” – thì nó
khiến họ cảm thấy mặc cảm tội lỗi và sợ rằng họ sẽ làm hư hỏng con cái
của họ khi họ lập gia đình. Mối lo âu này chắc chắn là không có lợi ích
gì cho việc nuôi dưỡng con cái phát triển lành mạnh – nuôi dưỡng lòng từ
bi cho chính chúng ta. Nhìn tuổi thơ của chúng ta như thể nó là một căn
bệnh phải chữa trị thì chỉ làm tổn hại chúng ta và con cái của chúng ta
mà thôi.
Mặc dù chúng ta không thể bỏ qua ảnh hưởng có hại từ tuổi thơ, điều quan
trọng là ta nên quan tâm đến lòng tốt và lợi ích mà chúng ta được thừa
hưởng từ gia đình của mình. Bất kể chúng ta lớn lên trong hoàn cảnh thế
nào, ta đều nhận được nhiều lòng tốt từ những người khác. Nhớ điều này,
chúng ta khiến bản thân cảm thấy biết ơn mà nó xuất hiện một cách tự
nhiên đối với những người đã giúp đỡ ta. Nếu làm được điều đó, chúng ta
cũng có thể mang lòng tốt và sự quan tâm như vậy tới con cái của chúng
ta.
* Tôi có con cái. Làm cách nào tôi có thể hành thiền hay tụng niệm vào buổi sáng khi trẻ cần tới sự chăm sóc của tôi?
– Một cách là dậy sớm hơn con cái bạn. Một ý kiến khác là rủ con cái
hành thiền hoặc tụng niệm với bạn. Một lần nọ tôi ở với gia đình anh
trai tôi. Cháu gái họ của tôi, khoảng sáu hoặc bảy tuổi vào thời điểm
đó, đã vào phòng tôi bởi vì chúng tôi là hai người dậy đầu tiên vào buổi
sáng. Khi tôi tụng niệm hay hành thiền, tôi giải thích cho cô bé rằng
đây là thời gian tôi cần giữ tĩnh lặng và không muốn bị nhiễu loạn. Cô
bé vẫn tiếp tục vào phòng và thỉnh thoảng vẽ. Những lần khác, cô bé ngồi
trong lòng tôi. Nhiều lần cô bé yêu cầu tôi hát cho cháu nghe, và tôi
tụng niệm và trì chú lớn tiếng. Cô bé thực sự thích điều này và không
còn làm phiền tôi nữa.
Thật tốt cho con cái nếu thấy cha mẹ chúng ngồi yên lặng và điềm tĩnh.
Điều này tạo cho trẻ ý nghĩ rằng chúng cũng có thể làm như thế. Nếu cha
và mẹ luôn luôn bận rộn, lăng xăng, nói chuyện điện thoại, căng thẳng
hay suy sụp trước TV, trẻ cũng có thể như vậy. Có phải đây là điều bạn
muốn cho con cái của mình? Nếu bạn muốn trẻ học các thái độ hay hành vi
đúng đắn, chính bạn phải tu bồi những điều đó. Nếu không thì trẻ sẽ học
hỏi như thế nào? Nếu bạn quan tâm con cái của bạn, thì bạn cũng phải
quan tâm chính mình như vậy và quan tâm sống một đời sống lành mạnh.