| 21/08/2019, 09:33 pm |

Lời Phật dạy sâu sắc về “Bạn”.

Bạn bè là sự thể hiện sinh động cho mối quan hệ đặc thù giữa người với người. Mối quan hệ đó được thiết lập căn bản trên sự đồng đẳng hoặc bất đồng đẳng về giới tính, tuổi tác, chí nguyện, đam mê, sở thích… là tiêu chí quan trọng để khẳng định nhân cách hoặc quan điểm sống của một con người.

Có những mối quan hệ với một số người mà bạn không thật sự biết được là vì sao – hoặc chỉ do thói quen. Những người bạn chân chính mang đến cho chúng ta nhiều điều tốt đẹp. Họ là chỗ dựa, là điểm tựa những khi chúng ta phải vật lộn với khổ đau phiền não. Những khi ta lúng túng, mất phương hướng, lần mò trong bóng tối, người bạn thấu hiểu sẽ soi đường chỉ lối cho chúng ta. Bạn hữu giúp ta cân bằng, họ khơi dậy tiềm năng tốt đẹp nhất trong ta, giúp chúng ta đến gần tự tính tâm mình và chân hạnh phúc.

Theo Lời Phật dạy, gặp được thiện tri thức là chúng ta phải gieo nhân duyên phước báu từ nhiều đời kiếp trước. Vậy thế nào là một tình bạn chân chính, và làm thế nào để chúng ta có thể tìm thấy người bạn đúng nghĩa.

Trong kinh Hiền Nhân, Đức Phật dạy có bốn cách kết bạn đó là: kết bạn như hoa, kết bạn như cân, kết bạn như núi và kết bạn như đất.

Chúng ta nên học cách phân loại tình bạn và chỉ nên tập trung vào mối quan hệ mang lại cho ta những điều tốt lành.

Kết bạn như hoa:

Đây là kiểu tình bạn chạy theo vật chất chỉ lợi dụng lẫn nhau. Khi giàu sang thì quen dựa dẫm nhưng khi nghèo khó thì sẽ bỏ mặc như người xa lạ.

Theo lời Đức Phật: “Khi một bông hoa còn tươi tốt thì giắt trên đầu nâng niu yêu quý, còn khô héo rồi thì vứt bỏ đi”.

Tình bạn này chỉ nhất thời, không thể bền lâu, họ chỉ chạy theo vật chất, lợi dụng lẫn nhau. Hễ thấy giàu sang thì xu phụ theo, thấy nghèo nàn lại bỏ làm lơ.

Kinh Hiền Nhân cũng đã dạy: “Ở đời, có thịnh ắt có suy, có hội họp ắt có ly tán, lành dữ vô thường, họa phúc tự mình chuốc lấy. Kết bạn mà không bền chắc thì không nên thân. Thân mà không có chừng độ, thân lâu sẽ có khinh lờn. Ví như múc nước giếng, múc sâu thì nổi cặn. Gần người hiền được thêm trí tuệ, ở với kẻ dốt càng thêm ngu si. Thường thấy thì hay khinh lờn, xa nhau thì sanh oán giận. Giao tiếp người lành nên qua lại có chừng độ, thân mà có cung kỉnh thì thân lâu ngày càng có hậu. Giao thiệp với kẻ bất lương, họ ăn ở không thực thà, lời ngon tiếng ngọt chẳng qua là để lợi dụng mình, dù cho có kết hợp cũng không nên tin…” .

Trong cuộc sống, kiểu kết bạn này dường như không hiếm. Cho nên, trong cơn hoạn nạn mới có thể nhận thấy được đâu là tình bạn thủy chung, đích thực.

Kết bạn như cân:

Đây chính là một kiểu tình bạn đòi hỏi phải có sự qua lại. Khi quyền lực, giàu có thì được trọng vọng, thăm hỏi. Nhưng khi bạn thất thế, sa cơ thì lại rất đỗi coi thường.

Cân là vật dùng để đo lường - cho thấy tình bạn này được cân đo, đong đếm, tình bạn đòi hỏi phải qua lại. Cân có lúc nâng lên cao, khi lại bị đẩy xuống xa, tình bạn kiểu này cũng vậy khi cung kính nhau, lúc lại khi dễ, xem thường nhau.

Nhất là khi ta còn đương chức đương quyền, có biết bao người đến thăm hỏi, quà cáp; khi ta thất thế hay về hưu thì tất cả những bạn bè trước đây đều không còn lui tới, qua lại.

Kết bạn như núi:

Núi là nơi chim thú tụ về do có dồi dào nguồn thức ăn. Núi và chim nhờ vào nhau để làm cho sự sống thêm đa dạng và phong phú hơn. Kết bạn như núi cũng được hiểu như thế, là tình bạn san sẻ, bồi đắp, bổ khuyết cho nhau. Khi giàu sang thì giúp đỡ lẫn nhau, khi nghèo khó thì cùng nhau vượt qua. Đây là một tình bạn có sự san sẻ và bồi đáp cho nhau.

Việt Nam chúng ta có câu “Giàu vì bạn, sang vì vợ”. Quý thay những người có thể hy sinh cả sự nghiệp cho bạn như chuyện Lưu Bình – Dương Lễ… Bên cạnh đó, dường như ai trong chúng ta cũng biết câu chuyện Bá Nha – Tử Kỳ. Câu chuyện đã tạo nên một giai thoại, và cũng qua câu chuyện này, người đời có câu “tri âm tri kỷ” để chỉ cho kiểu tình bạn cảm thông, thấu hiểu, không phân biệt sang hèn.

Kết bạn như đất:

Đất là nơi dung chứa sự sống, vạn vật đều dựa vào đất mà sinh trưởng và phát triển. Làm bạn như đất để nuôi dưỡng, ủng hộ, ân hậu không quên…

Kết bạn như đất là mối quan hệ bạn bè nương tựa nhau để cùng tiến bộ, là tấm gương bạn bè chân tình, cao quý – một trong những yếu tố tạo nên tinh thần tùy hỷ trong đạo Phật. Không ghen tị khi thấy bạn có những tiến bộ, khi thấy bạn gặp cảnh ngộ thiệt thòi, kém sút, mình cũng không sinh tâm bỏ bê, rẫy ruồng.

Sự vận hành tất bật của dòng sống sinh động đã đưa con người đến với nhau. Có những mối gặp gỡ và liên hệ thoáng qua, có những mối gặp gỡ và liên hệ vững bền. Trong sự phong phú của các mối liên hệ và quan hệ đó, tình bạn xuất hiện. Do bởi đặc tính riêng của từng mối quan hệ và liên hệ nêu trên, tình bạn cũng được thể hiện với nhiều dạng thức phong phú và sinh động.

Kinh Hiền Nhân có ghi: “Kẻ trí giả nhìn thấy rõ ràng đời là một sự biến đổi tang thương; trẻ trung rồi sẽ già nua, cường tráng rồi sẽ suy nhược, có sống thì sẽ có chết; giàu sang như mây nổi, đều là vô thường cả. Cho nên, lúc an ổn phải nghĩ đến khi nguy ngập, khi hưng thạnh thì nghĩ đến lúc vô thường, người lành thì kính mến, người ác thì phải lánh xa. Có giận hờn ai thì nên trừ bỏ, đừng vì thế mà gây ác hại người. Nhu hòa mà khó xâm phạm, yếu đuối mà người khó thắng. Người trí như vậy đó, ta không nên khinh thường…”

« Quay lại