Rất có thể không ai hiểu được mình bằng mình nên phải dành thời gian dù rất ngắn để thành thật với bản thân: thành thật thấy lỗi, thành thật sẻ chia và thành thật sửa chữa… Hãy cứ sống đúng với tính cách của mình, bởi một người yêu quý bạn là khi họ yêu tâm hồn bạn chứ không phải họ yêu cái vỏ rỗng tuếch bên ngoài. Bạn cảm thấy mình có lỗi với người khác?

Sao bạn không mạnh dạn thú thật những gì sai trái do mình gây ra. Sao không mạnh dạn nhìn vào chính mình, lắng nghe tiếng nói từ bên trong để thấy lòng người không khép chặt bao giờ. “Đánh kẻ chạy đi, không đánh kẻ chạy lại”. Trong mỗi người đều có lòng trắc ẩn, từ bi độ lượng “thương người như thể thương thân” và cái giận chắc chắn sẽ phai dần, nó cũng lụi tàn bởi nụ cười tha thứ.

Cũng có thể, mỗi ngày bạn đeo cho mình một chiếc mặt nạ. Bạn phải cười, phải nói, phải biết buồn khổ khi trò đời bắt bạn phải thế. Điều ấy bạn có tự lừa dối mình? Có lý nào bạn lại sống với những phiền muộn chính mình? Thật khó phải không! Đành rằng, cuộc sống là đối đãi, có qua có lại, sự tương tác giữa tự và tha. Bạn có nghĩ đến thời cảnh người thân phát hiện những gì bạn đem đến cho họ là những lọc lừa, mánh khóe, vụ lợi, đạo đức giả.

Hãy thật lòng với chính mình đi bạn để xem mình đã làm những gì tốt-xấu thật-giả. Nếu được, bắt đầu cho một ngày mới, bạn hãy dành thời gian cho thiền định để quán sát chính mình, biết cảm thông. Các thầy có ngày Tự tứ, với bạn cũng có ngày sám hối cho bản thân mình để hy vọng tìm thấy Phật ở trong ta.

Thật ra chẳng bao giờ mình trả hết nợ. Đã mang thân này nghiệp này tất nhiên phải gánh gồng bao nhiêu nợ dù biết cái thân chỉ là duyên hợp tứ đại và vô thường trong sinh trụ hoại diệt. Ơn Tam bảo, cha mẹ, thầy tổ, bạn bè, quốc gia… nhiều nhiều nữa kể cả những gì trụ sẵn ở tự nhiên. Cái nợ nó hiển hiện sờ sờ ra đó như tiền bạc vay mượn nhưng cũng có cái nợ mình chẳng nắm bắt sờ mó được như không khí để thở, không thấy mà thấy, mình cũng phải trả bằng cách giữ bầu không khí cho sạch trong, thực hành bằng không vứt rác bừa bãi chẳng hạn…

Để trả hết nợ có nghĩa đừng thêm tạo nợ. Với đời sống thường, tôi vay thì tôi phải trả; trả một cách dứt khoát không dây dưa ù lì khất hẹn dù đó là một lời buột miệng hứa suông cho vui. Sống trong tỉnh thức để thấy rõ lời miệng buông ra chẳng phải chuyện đùa, việc làm có ích cũng chẳng thừa. Nếu không trả nợ được thì chấp nhận mang ơn, canh cánh bên lòng, mất ăn mất ngủ mong sớm mai sau trả được nợ này mới mong rốt ráo nhận ra sợi dây thừng không là con rắn, nó chỉ là nhiều sợi gai bện lại dù biết rằng con rắn cũng có mà sợi dây thừng cũng có, vấn đề ở chỗ con rắn không là sợi dây thừng.

Mình chấp nhận những ràng buộc để tìm biện pháp gỡ rối nó ra, nôm na riêng tôi lại gọi là “chân kiến” là “chánh hạnh”. Thật khó, kiếp này không trả được thì hẹn kiếp sau vậy. Nói chung, sống đừng để mắc nợ là tốt nhất!